KPI's brengen doelsturing binnen handbereik
KPI’s oftewel Kritische Prestatie Indicatoren, ze duiken steeds vaker op als mogelijkheid voor melkveehouders om extra inkomsten te genereren.
Maar wat zijn KPI’s eigenlijk, kan iedere melkveehouder er mee aan de slag, wat levert het op? Biedt het melkveehouders daarnaast ruimte om aan de steeds strengere regels van de overheid te ontkomen?
KPI’s zijn geen doel op zich, maar zijn een hulpmiddel voor boeren om sturing te geven aan het realiseren van duurzaamheidsdoelen. Een bekend KPI-systeem in de melkveehouderij is de Biodiversiteitsmonitor, die de basis vormt van het On the way to PlanetProof-keurmerk. Ook de duurzaamheidsprogramma’s van zuivelfabrieken zijn opgebouwd uit KPI’s. Voorbeelden van KPI’s zijn: broeikasgasuitstoot, ammoniakuitstoot, stikstofbodemoverschot en het percentage eiwit van eigen land. Werken met KPI’s geeft de boer meer inzicht in zijn bedrijf. En door drempel- en streefwaarden te formuleren is het systeem bruikbaar voor het belonen en afrekenen van boeren.
Wie betaalt, bepaalt
Voor het belonen op basis van KPI’s geldt: wie betaalt, bepaalt zowel de minimale score om in aanmerking te komen voor een beloning als het bedrag dat de melkveehouder kan verdienen. Beloners hebben echter geen invloed op de onderliggende data en gebruikte rekenmethoden van KPI’s, legt Frank Verhoeven, eigenaar van adviesbureau Boerenverstand en betrokken bij de ontwikkeling van het KPI-systeem, uit. „We streven naar een onafhankelijk, wetenschappelijk onderbouwd en goed geborgd systeem, dat het mogelijk maakt boeren middels financiële prikkels in beweging te brengen om verder te verduurzamen. Het KPI-systeem zoals we het nu ontwikkelen, is gericht op het verleiden van boeren om in actie te komen door ze te belonen voor hun inspanningen. Terwijl de overheid traditiegetrouw meer ziet in verplichten en het steeds weer opleggen van nieuwe regels.” KPI’s zijn gebaseerd op data uit de dagelijkse boerenpraktijk en zijn afgeleid van de Biodiversiteitsmonitor, de Kringloopwijzer, het Agrarisch Natuur en Landschapsbeheer (ANLb) en de diergezondheidsadministratie van zuivelverwerkers. Melkveehouders bepalen zelf welke duurzaamheidskenmerken (KPI’s) ze willen verbeteren en hoe ze dat doen. De minimale eisen van een KPI en de financiële waarde bepaalt de organisatie die de boeren uitbetaalt. Maar de mogelijkheden om daadwerkelijk geld te verdienen met KPI’s zijn tot op heden nog beperkt. On the way to PlanetProof is een mogelijkheid en inwoners van de provincies Noord-Brabant en Drenthe en de gemeente Midden-Delfland kunnen deelnemen aan de biodiversiteitsmonitor. „We werken keihard om het gebruik van het KPI-systeem verder uit te breiden. Hoe meer het loont om je prestaties te verbeterent, des te meer boeren bereid zijn om mee te doen. Meer waardering voor de inspanningen die boeren doen om bij de koplopers te horen, gaat zeker helpen om boeren in beweging te krijgen”, aldus Verhoeven.
Het volledige artikel is te lezen in MelkveeMagazine van december 2022.
