Factsheet Tijdelijk grasland

Tijdelijk gras als extra rustgewas in een gemengde gewasrotatie werkt positief op de maatschappelijke doelen biodiversiteit, klimaat, waterkwaliteit, waterkwantiteit en economie.

Het tijdelijke gras is een meerjarig gewas dat het op zandgrond voor de akkerbouwer mogelijk maakt op een economisch rendabele manier te komen aan een extra rustgewas in de rotatie.

Voor de veehouder is het een kans om de wat drogere graslandpercelen goed doorworteld te krijgen.

Deze factsheet verduidelijkt waarom tijdelijk gras ingezet kan worden voor het behalen van maatschappelijke doelen. Het onderstreept het belang van de keuzemogelijkheid tussen tijdelijk gras en blijvend gras, afgestemd op bodemgesteldheid en samenwerkingsmogelijkheden. Door de graszode niet ouder te laten worden dan 4 jaar wordt het risico op mineralenuitspoeling bij scheuren aanzienlijk verkleind.

De belangrijkste positieve effecten van tijdelijk grasland in een gemengde rotatie zijn samengevat in drie thema's.
Het gaat om afwisseling van gras en akkerbouwgewassen op hetzelfde perceel; het vergroot in een gemengd gebied op gebiedsniveau het percentage organische stof in de bodem en verbetert bodemstructuur en bodemleven ten opzichte van akkerbouw en veehouderij als gescheiden sectoren; gras bedekt de bodem ook in de winter (jaarrond groen). 
Per thema zijn er ook nog weer verschillende subthema's waar tijdelijk grasland op een positieve manier aan bijdraagt.

Afwisseling van gras en akkerbouwgewassen op hetzelfde perceel

Biodiversiteit

• Kansen voor kruidenrijk grasland. Dit wordt per definitie elke paar jaar vernieuwd en leent zich goed voor tijdelijk grasland
• Gevarieerder gewasaanbod in het landschap geeft meer variatie in de leefomgeving voor dieren: van bodemleven tot aan reewild.

Waterkwaliteit

• Lager gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in zowel grasland als akkerbouwgewassen.

Waterkwantiteit

• Geen of minder beregening nodig op grasland: jong gras wortelt dieper dan ouder grasland.
• Eventuele droogteschade in de grasmat kan relatief makkelijk hersteld worden door de graslandperiode in de rotatie een jaar in te korten.
• Diepe beworteling in de graslandperiode maakt het voor de akkerbouwgewassen makkelijker om via de oude wortelkanalen eveneens dieper te wortelen.

Economie

• Gras is een rendabel rustgewas en jong grasland levert een hogere voerkwaliteit.
• Betere afweer tegen ziekten en plagen: gezondere platen, minder last van bodemplagen.

Vergroot in een gemengd gebied op gebiedsniveau het percentage organische stof in de bodem en verbetert bodemstructuur en bodemleven ten opzichte van akkerbouw en veehouderij als gescheiden sectoren

Biodiversiteit

• Verbetert de leefomstandigheden en voedselaanbod van het bodemleven.
• Dit verbetert de samenstelling en activiteit van het bodemleven.
• Dit levert voedsel voor de hogere organismen in de voedselketen.

Klimaat

• Opslag koolstof (CO2) in de bodem.

Waterkwaliteit

• Bevordert de afbraak van schadelijke stoffen door verbeterd bodemleven.
• Vergroot de organische binding van mineralen en vertraagt de uitspoeling ervan.
• Lager gebruik van gewasbeschermingsmiddelen door betere weerstand plant en bodem.

Waterkwantiteit

• Bevordert de sponswerking van de bodem.

Economie

• Robuuster teeltsysteem

Gras bedekt de bodem ook in de winter (jaarrond groen)

Biodiversiteit

• Jaarrond aanbod voedsel en bescherming

Klimaat

• Groen gewas legt koolstof vast uit CO2.

Waterkwaliteit

• Minder risico op afspoeling en uitspoeling door opname mineralen.

Waterkwantiteit

• Behoud sponswerking door de bodem door beworteling, begroeiing en behoud bodemactiviteit.